دیدنی های مرند MARAND
امامزاده ها وابشار ها وروستاهای دیدنی وتاریخی این شهر بزرگ
دیدنی های مرند MARAND
امامزاده ها وابشار ها وروستاهای دیدنی وتاریخی این شهر بزرگماهمیشه منتظر نظرات سازنده ای شما عزیزان هستیم متشگریم
http://aralan.roomfa.com /http://aralan.rozblog.com/
http://aralan.aramblog.ir http://aralan95.blogsky.com
http://marand93.blogfa.com /http://marand94.javanblog.ir/
http://marand.avablog.ir/ http://malizadeh.blogsky.com/
http://marand96.blogsky.com http://stvmali.rozblog.com
محرم در شهرستان مرند ودر آذربایجان شرقی
از تاریخ 21 ذی الحجه در مرند بعد از نماز مغرب وعشاء مراسم شاخسی در رفع آباد مرند شروع شده است از همان زمان در روستاهای اطراف مرند هم شروع شده است از اول محرم سینه زنی در مرند واطراف مرند شروع خواهد شد 8محرم در روستای محبوبآباد مرند مهمانی عمومی برای مهمانان امام حسین (ع) در هر خانه نهار می دهند تقریبا در هر خانه 50 نفر مهمان می باشد با جان و دل از مهمانان پذیرای می کنند
در روز 9محرم یا تاسوعای حسینی به همین روش در انعمه مهمانی می دهند و در باغلار ارلان هم در تاسوعای حسینی به همین روش به خاطر امام حسین مهمانی می دهند
تاسورای حسینی در روستای باغلار ارلان
ولی در روز عاشورا همه در محله وروستای خود مهمانی می دهند
هرکس به یک راهی در راه امام حسین (ع) خدمت می کنند بچه ها هم با حمل پرچم ودر یافت نذری در راه امام حسین خدمت می کنند
محرم در شهرستان مرند ودر آذربایجان شرقی
از اول محرم در حسینیه بزرگ مرند همه روزه بعد از نمازمغرب سخنرانی ومداحی بعد از مداحی شام می دهند خداوند قبول کند 94/7/25
از مهمترین آئینهای عزاداری در استان آذربایجان‌شرقی می‌توان به:
1) دسته‌های شاه حسین گویان (شاه حسین، وای حسین)
2) علم بندی
3) مراسم “حجله قاسم(ع)”
4) مراسم “شمع پای لاماخ” (توزیع شمع)
5) مراسم “خیمه سوزانی”
6) مراسم “اللهم لبیک”
7) مراسم “گرداندن اسب ذوالجناح”
8) مراسم “شبیه خوانی”
9) مراسم “احسان و نذری” و… اشاره کرد.
درادامه مروری هر چند کوتاه به این آئین‌‌ها خواهیم داشت:
دسته‌های عزاداری شاه حسین گویان
دسته های شاخسی واخسی
در این مراسم عزاداری، عاشقان حسین(ع) ابتدا در دو ردیف مجزا قرار گرفته و با دست راست چوبدستی را که نمادی از شمشیر است در دست گرفته و با دست چپ حلقه در کمر نفر بعدی می‌زنند و سپس نوحه مخصوص خوانده وبا حرکات ریتمیک پاها و دست‌ها،نوحه‌خوانی می‌کنند.
در این آئین معمولا اولین بار سردسته چندین بار با صدای بلند یا حسین را می‌گوید تا به اصطلاح دم گرفته شود.
از نمونه اشعار این مراسم می‌توان به این اشعار اشاره کرد:
یا حسین وای حسین
یا حسین شاه حسین
و…
این ترکیب تا شب‌های اول محرم به این شکل صورت می‌گیرد و از شب‌های پنجم به بعد دسته‌گردانی به صورت گردشی در محلات شروع می شود.
زمان شروع هیات‌ها زمانی است که چندین هیات به هم برخورد می‌نمایند و با فریادهای بلند “یا حسین”،” وای حسین”، “حیدر-صفدر”، “حسینم وای حسینم وای” شنیده میشود.
البته امروزه برای تهیج بیشتر گروه‌های شاه حسین گویان از ادوات موسیقی نظیر طبل و سنج نیز استفاده می شود.
این مراسم از آنجایی مهم جلوه می‌کند که در هیچ کجا دنیا به غیر از استان‌های آذری‌نشین کشور از جمله آذربایجان‌شرقی برگزار نمی‌شود.
از مهمترین اشعاری که در این آئین به گوش می‌رسد: صدای دلنشین مردمانی است که یک صدا فریاد می‌زنند:
“حسین یئرلر آغلار گویلر آغلار
رسول مصطفی پیغمبر آغلار
الم آغلار، شر آغلار، لشکر آغلار
سوآغلار، قاتل آغلار خنجر آغلار
معنی:
به حال حسین زمین‌ها و آسمان‌ها گریه می‌کند
رسول مصطفی حضرت پیغمبر گریه می‌کند
علم و شیر و لشکر گریه می‌کند
آب و قاتل و خنجر گریه می‌کند.”
علم‌بندی
علم مراغه تقریبا 50 متر است که توسط سرپرست هیات‌های مراغه با انواع پارچه‌ها و روسری‌ها نصب می‌گردد.
بعد از نصب پارچه‌ها و استحکام بخشی علم توسط سپرها، چند نفر از بالا بر استفاده کرده و مابقی دستمال‌ها را بر روی آن نصب می‌کنند، در حین نصب علم‌ها هزاران راس گوسفند زیر پای علم قربانی میشود و هرکس نذری داشته باشد در این روز و در بین اهالی حاضر پخش می‌کند.
فرق نمیکند چه چیزی نذر کرده باشند، هر چه که است نذر امام حسین(ع) است، از چای و خرما گرفته تا نان و پنیر.
این رسم از آئینهای کهن شهرستان مراغه است و تقریبا این علم تا اربعین حسینی به همان صورت باقیمانده و 28 ماه صفر با سینه‌زنی و نوحه‌خوانی هیات‌ها واچیده میشود.
مراسم حجله حضرت قاسم(ع)
این حجله در آن شب با حضور حاضران سینه‌زن و زنجیرزنان آماده می‌گردد و بعد از آن شب برای گردش درمحلات تا شب عاشورا می‌گردانند.
مراسم “شمع پای لاماخ” (توزیع شمع)
براساس آئین عزاداری هر کسی که در طول سال برای گشودن بخت و گرفتن حاجت نذر کرده است در چنین شبی به درب 41 مسجد می‌رود و در هر کدام یک شمع روشن می‌کند.
معمولا صاحبان هیات‌ها از قبل جایگاهی را به این منظور مشخص می‌کنند که محل افروختن شمع است. در این آئین رسم است که حاجت‌مندان با پای برهنه این رسم را انجام می‌دهند.
معمولا جایگاهی که محل افروختن شمع است بعد از نماز مغرب و عشا محل سینه‌زدن هیات است و شاید این کار به دلیل روشنایی باشد که در گرو شمع بوده است، چرا که در سابق روشنایی هیات‌ها به این طریق تامین می‌شده است.
مراسم خیمه سوزانی
این آئین برگرفته از آتش زدن خیمه‌های امام حسین(ع) در روز عاشورا است.
بعد از اجرای این آئین حاضرین با صدای بلند و گریه فریاد می‌زنند: “قتیل کسیلد‌ی” (مقتول بریده شد).
اکثرا در نقاطی که شبیه‌خوانی برگزار میشود، مراسم سوزاندن خیمه با تعزیه این مراسم توام می‌گردد و برای تهیج بیشتر مردم و حاضرین تعدادی شبیه‌خوان کودک را در صحنه نمایش در حال فرار و شیون قرار می‌دهند تا تاثیر آن ملموس‌تر گردد.
مراسم اللهم لبیک
موعد این آئین صبح روز عاشورا است، براساس این رسم دسته‌های سینه‌زن و عزاداران قبل از طلوع آفتاب دسته دسته در حالی که کفن بر تن یا حواله‌ای به نشانه احرام بر بدن پوشیده‌اند به حسینیه حاج غفار مراغه می‌رسند.
بعد از ادای نماز صبحگاه عاشورا در صورتیکه صورت‌ها را گل و خاکستر مالیده‌اند با پای برهنه دو ردیف تشکیل می‌دهند.
سردسته این هیات ابتدا با لعنت گفتن بر ظالمان و آل یزیدیان و «بیش‌باد گفتن» حاضرین را آماده می‌کند و سپس کم‌کم ورد و دعای مخصوص را می‌خواند با این مضمون “الله، الله-حسین واویلا” کم‌کم که شور و شوق مردم را مجذوب کرد مردم با هیجان به حالت هروله مانند حرکت در صفا و مروه به جوشش آمده و در حالی که با هر ورد گفتن به سر می‌کوبند در فواصل معین ورد “اللهم لبیک یا حسین” را نیز می‌خوانند یعنی ای حسین ما برای بیعت آمده‌ایم.
این مردم با گردش نقاط مختلف شهر تا حوالی ظهر ادامه می‌یابد و در مسیر نیز قربانی‌های زیادی ذبح میشود که همه آنها به آشپزخانه حضرتش برای اطعام عزاداران اهدا میشود.
گرداندن اسب ذوالجناح
برای این منظور اسب سفید رنگی که مجهز به پارچه‌های سبز و سفید است در حالیکه آغشته به خون کردهاند به آن تیرو پیکان‌های چوبی نیز متصل می‌نمایند و بعضا کبوترهای خونین‌بال را هم سوار بر اسب کرده و در بین دسته‌ی عزاداران می‌گردانند.
مردان و زنان به احترام ذوالجناح دور این اسب جمع شده و پارچه‌های سبز رنگی که به آن وصل کرده بودند را به عنوان تبرک به خانه می‌برند.
شبیه‌خوانی یا تعزیه‌خوانی مجموعه‌ای از نمایش‌های نمادین و یادآوری‌کننده وقایع کربلاست که در طول دهه محرم و ماه محرم و صفر در اغلب نقاط استان آذربایجان‌شرقی برگزار میشود.
معمولا در هر روز از دهه اول محرم به یکی از نمایش‌های (ورود حضرت ابالفضل(ع) به کنار رود فرات تا شهادت وی، شهادت حضرت علی‌اکبر(ع) توبه حر، شهادت حضرت علی‌اصغر(ع)، شهادت امام حسین(ع) و…) اجرا میشود.
احسان و نذورات ماه محرم
مردم آذربایجان‌شرقی عقیده ویژه‌ای به اطعام از سفر اباعبدالله الحسین دارند و معمولا از غذای پخته شده نذری برای تبرک و شفای بیماران به تبرک استفاده می‌کنند.
مساجد عمدتا در دهه اول به طبخ غذاهای نذری نظیر آبگوشت و پلو یا مرغ مبادرت می‌ورزند، بعضی از خانه‌ها نیز بنا به یک سنت دیرینه و عمدتا موروثی روزهای خاص احسان می‌دهند.
پخش شربت، شیرینی، انواع نان‌ها و شیر گرم،چای و به تازگی انواع ساندویج نیز در زمره نذورات است.
قربانی کردن گوسفند نیز زیر پای علم‌ها و هیات‌ها نیز از دیرباز ریشه در فرهنگ آذربایجان‌شرقی دارد.
بعضی از خانه‌ها هیات‌های خود را برای صرف صبحانه‌ای مفصل مرکب از سرشیر، ماست،کره، شیر و انواع مرباها و نان‌های روغنی و مغزدار دعوت می‌نمایند بعضی‌ها هم برای ناهار تدارک دارند.
همچنین در این دو ماه بساط سفره‌های نذری حضرت عباس (ع) و فاطمه زهرا (س) و سایر ائمه توسط حاجت‌مندان که حاجت روا شده‌ند متداول است.
یکی از نذورات این ماه گدایی روز عاشورا است و کسی که روی پوشیده است با روی سیاه همانند سائلین از مردم سائلی می‌کند، نشانه مشخصه این نذر جمع کنی پای برهنه بودن فرد است اگر حاجت‌روا باشد سال آینده همان مقدار پول جمع شده را احسان می‌کند.
مراسم عزاداری مخصوص بازار تبریز
آئینهای سوگواری محرم در بازار تبریز به مدت پنج روز از هشتم تا 12 محرم و براساس قرعه کشی نیروی انتظامی براساس نام محلات موجود در این شهر انجام می شود.
در حال حاضر حدود 35 محله در تبریز وجود دارد که عزاداران حسینی این محلات در قالب دسته های سینه زنی با دو عنوان و شیوه عرب و عجم و زنجیرزنی با بیرق‌ها و علم‌های مخصوص به خود که هر کدام دارای نقوش و شکل‌های خاصی است در بازار حضور می یابند.
سرخاب، دوچی(شتربان)، خیاوان (خیابان)، نوبار(نوبر)، ورجی باشی، سیلاب، اهراب، قره‌آغاج، لیلاوا و باغمیشه از جمله محلاتی هستند که از دیرباز دسته‌های مختلف حسینی آنها در بازار با شور و شکوه خاصی همراه بوده و اغلب مردم برای مشاهده عزاداری‌های این محلات تا ساعت‌ها منتظر آنها می‌مانند.
روزهای تاسوعا و عاشورا عزاداری در بازار تبریز به قدری با شکوه و با عظمت برگزار میشود که کمتر کسی را در این شهر می‌توان یافت که بعد از ظهر این روزهای خاص در بازار حضور نیابد.
شلوغی بازار مسقف و تاریخی تبریز در این روزها به قدری است که بارها و بارها برخی از دسته‌های سیاه پوش حسینی از هم جدا شده و فشار جمعیت مانع از ادامه عزاداری‌ها میشود.
شیوه عزاداری در بازار تبریز با گذشت زمان‌های بسیار همچنان شکل سنتی خود را حفظ کرده است که همین امر یکی از دلایل بسیار مهم رغبت مردم به حضور در این مکان است.
در طول برگزاری پنج روزه آیین‌های سوگواری در بازار تبریز، اکثریت مغازه‌های واقع شده در مسیر به روی عزاداران حسینی باز بوده و در آنها با چای، نان و پنیر و ساندویچ از مردم پذیرایی میشود.
عزاداری‌های بازار تبریز در برخی از روزها از جمله تاسوعا و عاشورا تا پاسی از شب ادامه می‌یابد که حضور اقشار مختلف از کودکان خردسال گرفته تا پیرمردان بسیار جالب و قابل توجه است.
حضور محلات مختلف در این مکان به نوعی جنب و جوش خاصی را در میان هیات‌های عزاداری هر محله به وجود می‌آورد به گونه‌ای که جوانان هر محله از ساعات بعد از ظهر خود را آماده حضور در بازار می‌کنند.
عزاداران حسینی از در صندوقچی بازار وارد بازار شده، با گذر از قسمت‌های مختلف بازار از جمله بازار صادقیه، بازار مسگر‌ها، بازار دلالان، بازار کلاه‌فروشان و بازار قندفروشان، وارد تیمچه مظفریه شده، در این تیمچه به عزاداری خود پایان می‌دهند.
مردم استان آذربایجان‌شرقی همانند سایر استان‌های ایران اسلامی در حالی به عزاداری و بزرگداشت دهه اول محرم‌الحرام می‌پردازند که عشق و ارادت آنها از روی اخلاص بوده و با علم بر اینکه همین مراسمات اسلام را پایدار کرده است ادامه پیدا می‌کند.
علامت عزاداری(بایراق) روستای آرباطان هریس، علامت عزاداری موسوم به حجله قاسم هشترود، علامت عزاداری مراغه و توغ شهر بخشایش شهرستان هریس دیگر توغ وعلم های نگهداری شده در موزه محرم هستند.
علم های این منطقه با پارچه های رنگی کلاغه ای، شال و روسری آذین بندی شده و از دیرباز در تزئین این علم های عزاداری کمتر از پارچه های مشکی استفاده می شده است.
رییس شورای ثبت آثار تاریخی و فرهنگی آذربایجان شرقی در فهرست آثار ملی اظهار داشت: این پارچه ها معمولا به صورت نذورات مردمی بوده که به روی علم ها بسته می شد و در صورت زیاد بودن پارچه ها، هیئت امنای آن محله یا مسجد پارچه ها را گشوده و برای انجام مراسم مذهبی تکیه یا مسجد به فروش می رساندند.
زمان آذین بندی علم ها در نقاط مختلف آذربایجان شرقی متفاوت است اما معمولا این مراسم از پنجم ماه محرم یا شب تاسوعا انجام می شود و علم واچینی نیز بعد از 28 ماه صفر صورت می گیرد.
علم های بنامی در شهرستانهای مراغه، عجب شیر، بناب، هریس، جلفا، اسکو و آذرشهر وجود دارد که هر ساله در ماه محرم به ویژه روز عاشورا مقابل هیئت های مذهبی گردانیده می شوند.
علاوه بر شهرستان ها، 13 محله قدیمی تبریز علم های معروفی دارند که هیئت های مذهبی و علم ها به نام همان محله نامگذاری شده اند که یکی از معروفترین علم های استان علم محله امیرخیزی تبریز است.
نخستین علم ها از چوب درخت سرو که نماد استقامت و پایداری است ساخته شده بودند و با توجه به اینکه علم را نمادی از حضرت ابولفضل(ع) می دانند اغلب آنها به این نام منسوب هستند.
توغ نیز از زمان سلجوقیان در جنگ ها به دست فرماندهان حمل می شده که از زمان صفویه با رسمی شدن مذهب تشیع در ایران، به عنوان یک نماد وارد مراسم عزاداری محرم شد.
توغ واژه ای ترکی و به معنای بیرق است که از یک تیغه به نام سرتوغ و زبانه فولادی بلندی تشکیل شده که روی صندوقچه فلزی کوچک ضریح مانندی بر پایه چوب یا فلز به شکل چلیپا استوار می شود.
توغ دارای تیغه گلابی شکل یا سرو مانندی است که روی آن آیات قرآنی و جملات دعایی به خصوص آیه انا فتحنا حکاکی شده و در مراسم توغ گردانی مانند محله پاسکوویچ آذرشهر در صبحگاه تاسوعا گرداندی می
آشنای با یکی از روستاهای بسیار دیدنی و جالب در اطراف مرند به نام روستای ارلان
روستای ارلان
روستای ارلان در 9 کیلومتری کشکسرای قرار دارد وبامنظره بسیار زیبا ودیدنی می باشد راه این روستای دیدنی از سر گچی قالاسی بسیار جالب می باشد
مسجد جامع ارلان در زمستان 1391
سد خاکی ارلان دربهار
پل رابط کشکسرای وارلان سالها قبل که این پل نبود مردم روستای ارلان در مضیغه بودن و باعث گرفتاری دراین چای فصلی می شدن با تشکر از سازندگان جاده وپل واسفالت که باعث راحتی مردم شده است
استخر ی در گوریل برای آبیاری
عضای شورای روستای ارلان معرفی شدند
3- محمدحسین احمدلو 267 رای
4- میرعبدالله سیدی 239 رای
5- ابوالفضل بلالی 228 رای
6- حسن احساسی 220 رای
7- حسن تنهایی 189 رای
جاده سرسبز روستای ارلان
جنگلهای گرده در روستای ارلان
گچی قالاسی در روستای ارلان بسیار دیدنی 
پشته وگچی قالاسی در روستای ارلان
عکسهای از امامزاده ها ,زیارتگاه های مرند واطراف مرند
امامزاده سید ابراهیم در میان جاده کاروانا و ورزقان در بالای تپه کوچگ با منظره بسیار دیدنی درست در بغل جاده اصلی قرار دارد با اتاقهای برای استراحت وبا آب وهوای دلپذیر منتظر مهمانان می باشد
امامزاده سید محمد در نوجه مهر واقع در شهر سیه رود نرسیده به روستای کردشت جاده به طرف کاروانا می رود بعد از جاده اصلی بغل سد ارس تقریبا 4 کیلومتر فاصله دارد در پائین روستای نوجه مهر در دره بزرگی قراردارد این امامزاده بامناظر بسیار دیدنی وبا اتاقهای بسیار زیاد برای استراحت در خدمت مهمانان عزیز می باشد
و
امامزاده سید جلال در یکند مرند راه آن هم از یکند که به گاز می رود هست و هم از شهرک ولی عصر می باشد که هر دو طرف خاکی می باشد
قره بلاغ از روستاهای شهرستان مرند می باشد امامزاده در سمت مشرق روستا ودر بالای تپه قرار دارد تقریبا 500متراز جاده اصلی مرند به جلفا فاصله دارد روستای کوچکی است وزیبا از جاده دیده می شود
امامزاده ابراهیم در یالدر مرند
6-یالقوز بابا در یالقوز اقاج
گورکن یک حیوان است که برای رفع گرسنگی خویش گورهارا می کند واز جست آن استفاده می کنند حالا بعضی از مردم گورها را می کنند چرااینها هم گرسنه هستند بعضی از این گور کن ها به جست 100 ساله یا بیشتر از آن هم رحم نمی کنند بعد از کندن جست را ول می کنند به امان خدا نمی دانم به دنبال چی هستند یا کی هستند این هم یکی از قبرها هست که هیچ وقت سلامت نمانده خدا رحمت کند یالقوز بابا محل عاشقان یالقوز بابا می باشد در تقریبا 10کیلو متر مرند 3یا4 کیلومتر یالقوزآغاج در جنوب آن قرار دارد بعضی از روستایان اطراف مرند برای زیارت این قبر می روند
8-امامزاده سید حمزه در تبریزدرجنب مقبر شعرا استاد شهریار هست بسیار با شگوه وبا عظمت
9-ابولفضل اوجاقی در خوی جای دور از شهرستان خوی در دامنه کوه قرار دارد راهش اسفالت می باشد هر روز هزاران نفر برای دیدن این مکان مذهبی به این مکان می روند تا آب وهوای عوض کنند وعبادتی به جا آورند
10-امامزاده سید اسماعیل زاویه در روستای زاویه چند کیلومتری شهرستان علمدار گرگر
دیدنی‌های مرند- مسجد جامع مرند:3- کاروانسرای ایلخانی یام کلیسای سنت استپانوس
تابستان که از راه می‌رسد، خیلی‌ها به فکر برنامه‌ریزی برای یک سفر چندروزه می‌افتند و اتفاقا طبق سالهای قبل اولین شهرهایی که نامشان مطرح میشود، یا شهرهای شمالی کشور است یا شهرهای بزرگی مثل اصفهان و شیراز. البته دلیل این انتخاب کاملا مشخص است: شهرت و مقبولیت این گزینه ها نسبت به شهرهای دیگر. اما شاید یکی از شهرهایی که تا به حال از نظرها پنهان مانده شهرستان مرند باشد که در استان آذربایجان شرقی واقع شده و سومین شهر بزرگ این استان بعد از تبریز و مراغه به شمار می رود.
سرزمین مادها
مرند یکی از شهرستان‌هایی است که جزو مناطق نیمه کوهستانی بوده و اطراف آن را کوه‌های سر به فلک کشیده احاطه کردهاند که بلندترین آنها عبارتند از: میشو کوه، علی علمداری، فلک داغی، هرزند داغی و کوه‌کیامکی است. این شهرستان به دلیل کوهستانی بودن آن، تابستان‌هایی معتدل دارد و زمستان‌هایی سرد که تا 6ماه می توانید برف را در دامنه کو‌ه‌هایش ببینید.
قدمت مرند براساس اسناد اورازتویی و سابقه شهرنشینی تا اواسط هزاره سوم قبل از میلاد می‌رسد، اما آنچه از نظرات و مدارک باستان‌شناسان و مورخین به دست آمده این است که مرند در روزگار پادشاهی «مادها» رونق بسیاری داشت و به دلیل اهمیت خاصی که در ایالت آتورپاتکان داشته، همواره مورد توجه حکومت مرکزی بوده است.
اما اگر سری به دایره‌المعارف ها هم بزنید می بینید که مرند مرکز حکومت اقوامی هم در دوره کلده و آشور بوده است، اما دوره‌ای که به رونق و آبادانی مرند افزوده شد زمانی بود که ایلخانیان در آن حکومت می‌کردند، به طوری که بنای تاریخی کاروانسرای آیراندیبی و قلعه هلاکو در شمال مرند هم از بناهای اواخر دوره ایلخانی است که کتیبه محراب مسجد جامع مرند شاهد این مدعاست.
بد نیست بدانید که مرند بیشتر از دیگر شهرهای استان، جنبه تجارتی دارد و بیشترین پاساژها و مراکز خرید بعد از مرکز استان (تبریز) در این شهر قرار گرفته است.
دیدنی‌های مرند
1- مسجد‌بازار: این مسجد که به مسجد بازار معروف است، در مرکز بازار مرند واقع شده و بنای فعلی آن متعلق به دوره قاجار است ولی براساس سنگ نوشته مرمرینی که دارد تعمیر اساسی آن در سال 1268 ه.ق صورت گرفته است، این مسجد دارای 4ستون سنگی 12ضلعی و 9گنبد آجری زیباست و طبق روایات همسر حضرت نوح نیز در این مسجد دفن شده است.
2- مسجد جامع مرند:
عمر مسجد جامع مرند طبق آخرین کتیبه مشکوفه به 485 ه.ق یعنی آخرین سال حکومت ملک شاه سلجوقی می‌رسد و بدین ترتیب قدیمی‌ترین بنای سالم آذربایجان محسوب میشود. در سال 731ه.ق محراب گچبری شده و بی‌نظیر آن ساخته شده است، بنای اصلی مسجد، کلیسا بوده و به امر دخترترسایی به نام «ماریانا» ساخته شده است، این مسجد هم اکنون شاهد برپایی نماز پرفیض و ملکوتی جمعه است.
3- کاروانسرای ایلخانی یام:
مرند به علت قرار گرفتن در سر راه تاریخی ابریشم، صاحب چندین کاروانسرای تاریخی است که کاروانسرای دره دیز آیران دیبی آلاکی و یام از جمله این کاروانسراهاست. کاروانسرای ایلخانی یام در 12کیلومتری مرند واقع شده که در زبان مردم به کاروانسرای عباسی معروف است. این کاروانسرا به دست شاه عباس صفوی تعمیر شده و وصف آن در خاطر اکثر جهانگردان است، این کاروانسرا از سال 1379 بازسازی اساسی شده و در حال حاضر مراحل تجهیز خود را می‌گذراند. قرار است این کاروانسرا و تفرجگاه و پیست اسکی یام به عنوان قطب گردشگری نمونه شمال‌غرب کشور در خدمت ایرانگردان و جهانگردان قرار گیرد.
کاروانسرا در نزدیکی پارک جنگلی جلفا به طرف کلیسا خرابه
4 – قلعه تاریخی مرند : قدمت این قلعه با توجه به آثاری که از هزاره چهارم قبل از میلاد از آنجا به دست آمده به 6000سال می‌رسد، بنا به گفته ولادیمیر مینورسکی این قلعه درحمله سارگون دوم پادشاه آشور تخریب شده است. همچنین ویلیاطرجکسون آمریکایی نیز قلعه مرند را باقیمانده یکی از آتشکده‌های دوره ساسانیان دانسته و می‌گوید: مرند روزگاری در عهد ساسانیان پایتخت شهر واسپورگان بوده است.
5 – روستای پلکانی زنوزق : این روستا در شهر زنوز مرند واقع شده است که یکی از بزرگ‌ترین روستاهای پلکانی کشور است. زنوزق در بین مردم آذربایجان به ماسوله آذربایجان معروف است.
جلفا پیشتر یکی از بخش‌های شهرستان مرند به حساب می‌آمد که هم‌اکنون به دلیل قرار گرفتن در یک منطقه تجاری به شهرستانی مستقل تبدیل شده. در سالهای اخیر ایجاد تسهیلات در تردد مرزی، تشکیل بازارچه‌های مرزی، وجود گمرک و مبادله کالا و مسافر از طریق این شهر سبب جذب جمعیت و رونق تجارت در آن شده است، وجود گمرک مرزی ایران و آذربایجان در جلفا، این منطقه را به ناحیه‌ای مهاجرپذیر تبدیل کرده است، به شکلی که مردم منطقه براین باورند که: بیشتر افراد جلفا را مهاجرین تشکیل داده‌اند که ا ز شهرستانهای اطراف به جلفا آمده‌اند و به کارهای تجارت و گمرکی مشغولند. همچنین شهرستان جلفا به دلیل داشتن آثار تاریخی فراوان یکی از شهرستانهای دیدنی استان محسوب میشود که از مهمترین آنها تعدادی را در زیر می‌خوانیم.
6 – کلیسای سنت استپانوس:
کلیسای سنت استپانوس در 12کیلومتری غرب شهر جلفا واقع شده است، این کلیسا بعد از قره کلیسا (کلیسای سیاه) در آذربایجان غربی مهمترین کلیسای ارامنه کشور است. این کلیسا مربوط به قرون 10تا12میلادی است، این کلیسای بسیار زیبا و دیدنی در منطقه‌ای سرسبز و ییلاقی در کنار رود ارس قرار دارد. کلیسای سنت استپانوس در دل درختان سر به‌فلک کشیده اطرافش، با آب‌وهوایی بسیار دلپذیر، شاهکاری از هنر معماری را به همه گردشگران داخلی و خارجی نشان می‌دهد و همه را شیفته جمالش می‌کند. این کلیسا یکی از بهترین پیشنهادات برای سفرهای تابستانی است. 
7 – جاذبه‌ای به نام آسیاب خرابه:
آسیاب خرابه در دامنه شمالی ارتفاعات کوه کیامکی و داخل یکی از دره‌های نزدیک روستای داران قرار گرفته است. اطراف این طبیعت زیبا را درختچه‌های انجیر، زرشک و نسترن‌های وحشی پوشانده است، در محل ریزش آب، گیاهان آبزی و کنار آبزی نظیر خزه، پرسیاوش و بولاغ اوتی روییده است که بر زیبایی‌های آبشار می‌افزاید. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد آبشار آسیاب خرابه آن است که به علت مقاوم نبودن طبقات آهکی، قسمت زیرین آبشار عقب‌نشینی کرده است و بدین‌ترتیب، در این قسمت حفره‌ای زیبا به وجود آمده است. در این حفره درختان بید تنومندی روییده است که سایه‌اندازشان محل مناسبی برای استراحت گردشگران است. 